Zout
In kleine hoeveelheden is zout een onmisbare voedingstof. Een snufje zout in een gerecht doet andere smaken beter uitkomen, zout versterkt de andere smaken.
Brood
Voedsel zonder zout smaakt meestal saai, brood zonder zout is bijna onsmakelijk, bovendien gaat dit ten koste van de elasticiteit en de korst van het brood.
Hoeveel zout?
We hebben weinig zout nodig voor onze lichaamsprocessen, maar helemaal zonder zout is er geen optimale spijsvertering mogelijk.
De hoeveelheid zout die we nodig hebben is moeilijk in concrete hoeveelheden uit te drukken, de Gezondheidsraad noemt 6 gram per dag. Ga maar uit van een minimale behoefte, die mede afhankelijk is van persoonlijke omstandigheden zoals sporten, zweten, ziekte, bloeddruk etc.
Conserveren
Zout heeft ook een conserverende werking, het maakt het leven van ongewenste bacteriën onmogelijk.
Zoutarm / zoutloos
Een zoutarm dieet mag slechts 3 gram zout per dag bevatten en een zoutloos dieet nog minder, namelijk 1 gram per dag. De meeste mensen onderschatten hun zoutgebruik dat vaak neerkomt op 6-15 gram zout per dag.
Ongeraffineerd zeezout
Gebruik bij voorkeur ongeraffineerd zeezout waneer je zout toevoegt aan een gerecht. Dit heeft een aangename smaak en bevat naast natrium ook nog een minimale hoeveelheid mineralen en sporenelementen. Daardoor wordt het vaak beter verdragen en opgenomen door de spijsvertering.
Neem voor de smaak zelf eens de proef op de som door naast elkaar een klein snufje geraffineerd zout en ongeraffineerd zeezout te proeven.
Natrium
Keukenzout bestaat voor circa 40% uit Natrium.
Natrium speelt in ons lichaam samen met Kalium een onmisbare rol voor de spieractiviteit. Ook voor onze hersenen is Natrium belangrijk, zonder Natrium kunnen we niet goed denken.
Teveel Natrium heeft een nadelig effect op onze lichamelijke waterhuishouding, waardoor de bloeddruk kan stijgen, hoge bloedruk kan hart- en vaatziekten veroorzaken.
Onze nieren spelen een grote rol bij de uitscheiding van Natrium, dus ook bij nierziekten is een beperking van het Natriumgebruik noodzakelijk.
Ook kan een teveel aan Natrium een risico vormen voor Osteoperose.
We hoeven vaak geen extra zout toe te voegen aan ons dagmenu: kaas, vleeswaren en brood bevatten al voldoende zout en sommige groenten, zoals bietjes en knolselderij hebben van nature een hoog Natriumgehalte.
Last-minute
Voeg je zout toe aan een gerecht doe dit dan op het laatste moment, maar kook het wel eventjes mee. Zout verliest zijn smaak tijdens het koken, maar de hoeveelheid natrium blijft hetzelfde.
Vaak wordt meegekookt zout beter verdragen dan rauw zout.
Zout is een onmisbare voedingsstof voor mensen, maar alleen bij de goede hoeveelheid. Te veel of te weinig zout is een gezondheidsrisico.
Zout
Wereldwijd wordt zout voornamelijk gewonnen uit zeewater of gesteenten (steenzout).
Zeezout
Door zeewater verdampen ontstaat zeezout. Dit kan in drogerijen, maar ook aan de lucht in zoutpannen onder de warme zon.
Steenzout
Onder de grond en in gesteenten zijn vaak zoutlagen ontstaan door het opdrogen van de zeeën die daar ooit waren. Steenzout wordt gewonnen door water in de grond te pompen en de zoute pekel weer op te pompen en het water te laten verdampen.
Er bestaan ook zoutmijnen, waaruit het zout wordt gehakt, en gezaagd. Niet alleen de plek waar het vandaan komt, maar ook de manier van winnen, drogen, raffineren en reinigen of toevoegen van hulpstoffen heeft invloed op het eindproduct.
Keukenzout
Keukenzout is steenzout, wit en geraffineerd, met weinig mineralen.
Tafelzout
Tafelzout is steenzout, vaak tot 2% van het gewicht aangevuld met hulpstoffen die voorkomen dat de zoutkristallen aan elkaar gaan kleven.
Jodiumzout
Jodiumzout, of wel Jozo zout is tafelzout of zeezout waaraan kaliumjodide (Jodium) is toegevoegd. Jodium is een mineraal dat onder andere de werking van de schildklier ondersteunt.
Tot 2009 waren bakkers in Nederland verplicht om gejodeerd zout te gebruiken, tegenwoordig is dit geen verplichting meer. Bakkerszout bevat 50-65 mg jodium per kg . Biologische bakkers gebruiken nooit gejodeerd zout.
Zeewater
Er bestaat sinds kort een bakker die zijn brood smaak geeft met zeewater, dat is een natuurlijke vervanger voor bakkerszout omdat Jodium veel voorkomt in producten uit de zee zoals vis en zeewier.
Fleur de Sel
Fleur de Sel is het duurste zout, het is zeezout dat wordt gewonnen langs de Middellandse Zee en is eigenlijke het gedroogde vliesje dat op het zeewater in de zoutpan drijft. Volgens kenners is dit het zout met de meeste smaak.
Himalaya zout
Himalaya zout wordt met de hand gewonnen in het Himalya gebergte, het heeft een roze kleur. Dit zout is rijk aan mineralen. De roze kleur komt van de ijzerhoudende grond waarin dit zout eeuwenlang heeft gezeten, ijzeroxide (roest) dus.
Kuidenzout
Kruidenzout bevat naast tafelzout of zeezout ook gedroogde kruiden, groenten en specerijen.
Smaak-test
Alle hierboven genoemde zouten hebben verschillende samenstellingen en mineralen-gehaltes, dit heeft meer invloed op de smaak dan je denkt. Het is interessant om deze smaken eens naast elkaar te proeven.
Ineke Fienieg
Gezonde voeding is veel meer dan een optelsom van voedingsstoffen. Het gaat erom wat je ermee doet, zowel in de keuken als in je spijsvertering. Over dit onderwerp heb ik een aantal vrij unieke workshops ontwikkeld, met deelnemers uit heel Nederland. Jij bent ook van harte welkom.
Abonneer je ook op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste recepten en blogs.
volkoren tarwe (graham) volkoren rogge, suikerstroop, gist en zuurdesem.
Vriendelijke groet uit Zweden,
Jos